Βιοχημικό Ορμονολογικό Τμήμα
Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού
Μικρό Ιστορικό του Τμήματος
Το Βιοχημικό Εργαστήριο, μέχρι την ίδρυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ), αποτελούσε κομμάτι του ενιαίου Μικροβιολογικού Εργαστηρίου του Νοσοκομείου. Με τον πρώτο Οργανισμό του ΕΣΥ (ΦΕΚ 20Β΄ 16-1-1987) ιδρύεται αυτοδύναμο «Βιοχημικό Τμήμα», στο πλαίσιο του Εργαστηριακού Τομέα της Ιατρικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου. Από την ίδρυση του ΕΣΥ έως και το 2021, διαδοχικά υπηρέτησαν σε αυτό Διευθύντριες οι: Τζ. Κουρέα-Κρεμαστινού, Δ. Σκούρου, Β. Δεληγιάννη, Μ. Φουστούκου, Ειρ. Παρασκάκη και Ασπ. Φωτεινού (Ιατροί-Βιοπαθολόγοι, πλην της Χημικού Δ. Σκούρου). Από 1-1-2021 ως 22-08-2022 υπηρέτησε ως Διευθυντής ο Βιοχημικός Δρ Αντώνιος Δρακάτος. Από 23-08-2022 ανέλαβε Διευθύντρια η Ιατρός Βιοπαθολόγος Δρ Μαρία Καφεντζή, Διευθύντρια ΕΣΥ.
Δύο σοβαροί σταθμοί έχουν οδηγήσει το Τμήμα στη σημερινή του μορφή:
Α) Η προσάρτηση στο Βιοχημικό Τμήμα του Ορμονολογικού Εργαστηρίου και η μετονομασία του σε «Βιοχημικό-Ορμονολογικό Τμήμα» (τροποποίηση οργανισμού: ΦΕΚ 756(Β΄) 28-08-1997). Η ως άνω αλλαγή αναγνώρισε την προσφορά του Ορμονολογικού Εργαστηρίου, το οποίο από το 1988 αναπτύχθηκε και λειτούργησε στο πολυδύναμο Μικροβιολογικό Τμήμα του Παραρτήματος Καλλιθέας του Νοσοκομείου. Η ενοποίηση των δύο Εργαστηρίων (Βιοχημικού και Ορμονολογικού) υλοποιήθηκε στην πράξη τον Ιανουάριο του 2009 με τη μεταφορά τους στη νέα πτέρυγα του Κεντρικού Νοσοκομείου.
Β) Η μεταφορά του Εργαστηρίου Φαρμακοκινητικής, από το Κέντρο Δηλητηριάσεων στο Βιοχημικό-Ορμονολογικό Τμήμα με απόφαση της Διοίκησης, από 1ης Ιουλίου 2012.
Έτσι σήμερα το Βιοχημικό-Ορμονολογικό Τμήμα αποτελείται από τρία εξειδικευμένα σε παιδιατρικά δείγματα Εργαστήρια:
• Το Γενικό Βιοχημικό Εργαστήριο
• Το Ορμονολογικό Εργαστήριο
• Το Εργαστήριο Φαρμακοκινητικής
Το Τμήμα μας συνεργάζεται με όλες τις Κλινικές, Εξωτερικά ιατρεία και Μονάδες του Νοσοκομείου, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες τους σε βιοχημικούς δείκτες, με σκοπό την έγκαιρη και αξιόπιστη κάλυψη των μικρών ασθενών σε διαγνωστικές εξετάσεις του αντικειμένου της Ιατρικής Βιοχημείας. Αυτό εξασφαλίζεται με τον καθημερινό έλεγχο ποιότητας όλων των εξετάσεων που πραγματοποιούνται στο Τμήμα, με συμμετοχή σε διεθνή διεργαστηριακά προγράμματα ελέγχου ποιότητας (EQAS και άλλα προγράμματα) και με τη συνεχή ενημέρωση και μετεκπαίδευση του προσωπικού.
Από 21 Φεβρουαρίου 2018, το Τμήμα έχει διαπιστευθεί από το ΕΣΥΔ, κατά ΕΛΟΤ-ΕΝ-ISO 15189, για όλες σχεδόν τις εξετάσεις που εκτελεί. (Πιστοποιητικό: Κλινικές δοκιμές Νο 1114)
Το Τμήμα παρέχει πλήρη εκπαίδευση στο αντικείμενο της Ιατρικής Βιοχημείας στους ειδικευόμενους ιατρούς στην Ιατρική Βιοπαθολογία-Εργαστηριακή Ιατρική (12 μήνες). Επιπλέον εκπαιδεύει και εξειδικεύει άλλους επιστήμονες (π.χ. Βιοχημικούς, Βιολόγους κλπ.) Τεχνολόγους Εργαστηρίων και άλλους Λειτουργούς Υγείας, θεωρητικά και πρακτικά στο αντικείμενο της Ιατρικής Βιοχημείας και στην εξειδίκευσή τους σε παιδιατρικά περιστατικά. Τέλος, το Τμήμα εκπονεί επιστημονικές εργασίες σχετικές με το αντικείμενο της Ιατρικής βιοχημείας, συμμετέχει ή/και υποστηρίζει κλινικές και κλινικοεργαστηριακές επιστημονικές μελέτες, καθώς και διατριβές που εκπονούνται στο ΕΚΠΑ αλλά και σε άλλα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της χώρας. Το φάσμα των εκτελούμενων εξετάσεων στο Τμήμα είναι μεγάλο και ανανεώνεται διαρκώς για να καλύπτει τις ανάγκες των μικρών ασθενών. Αναλυτικός κατάλογος εξετάσεων (ανά Εργαστήριο, αλφαβητικά)
Τα Εργαστήρια του Βιοχημικού-Ορμονολογικού Τμήματος στεγάζονται στον 1ο όροφο της νέας πτέρυγας (πτέρυγα Ε) του Νοσοκομείου.
Το Γενικό Βιοχημικό και το Εργαστήριο Φαρμακοκινητικής λειτουργούν 365 ημέρες τον χρόνο, δεχόμενα επί 24ώρου βάσεως δείγματα από:
• τα νοσηλευόμενα παιδιά στο Νοσοκομείο μας
• τα επείγοντα περιστατικά των Εξωτερικών Ιατρείων (ΕΙ) τις ημέρες Εφημερίας και
• κατόπιν συνεννοήσεως, παιδιατρικά δείγματα , καθώς και δείγματα ενηλίκων από Δημόσια, Ιδιωτικά Νοσοκομεία και άλλες δομές υγείας όλης της χώρας για εξειδικευμένες εξετάσεις.
Επιπλέον τις εργάσιμες ημέρες δεχόμαστε δείγματα από:
• τα τακτικά ΕΙ σε πρωινό ωράριο (8:00-14:00)
Το Ορμονολογικό Εργαστήριο λειτουργεί μόνον εργάσιμες ημέρες και ώρες, δείγματα όμως παραλαμβάνονται από το Βιοχημικό Εργαστήριο, όλες τις ημέρες και καθ’ όλο το 24ωρο.
Διασφάλιση ποιότητας
Το Τμήμα διαθέτει Πιστοποιητικό Διαπίστευσης από το ΕΣΥΔ κατά ΕΛΟΤ EΝ ISO 15189-2012 από το 2017, το οποίο -προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα- προϋποθέτει την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης πολιτικής σε όλα τα επίπεδα, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην οργάνωση και τεκμηρίωση κάθε τομέα, εκτός των -γνωστών και εκ των ουκ άνευ- κλασικών ελέγχων ποιότητας των εξετάσεων.
Συγκεκριμένα εντός της διετίας 2020 -2021 και όσον αφορά τη Διαπίστευση: Οι ετήσιες επιτηρήσεις προς διατήρηση του πιστοποιητικού από το ΕΣΥΔ για τα έτη 2020 και 2021 έγιναν αντίστοιχα στις 10-11-2020 και στις 04-11-2021 και ολοκληρώθηκαν με μεγάλη επιτυχία. Στο Τμήμα μας επαναξιολογήθηκαν όλες οι ήδη διαπιστευμένες εξετάσεις -το 78% των παραμέτρων που προσδιορίζονται στο Τμήμα (75 εκ των 96 εξετάσεων).
Η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων μας εξασφαλίζεται πολλαπλά:
1. Με προκαταρκτικό έλεγχο κάθε νέας ή αλλαγής παλαιάς μεθόδου, με δοκιμασίες επαναληψιμότητας, αναπαραγωγιμότητας και ευαισθησίας. Μόνον όταν οι έλεγχοι αυτοί πληρούν τις προϋποθέσεις, αρχίζει το Τμήμα να εκτελεί τις αντίστοιχες εξετάσεις και να δίνει αποτελέσματα σε ασθενείς.
2. Με καθημερινούς εσωτερικούς ελέγχους ποιότητας, με 2-3 ειδικούς ορούς ελέγχου για κάθε παράμετρο και αναλυτή ξεχωριστά.
3. Με μελέτη ισοδυναμίας αποτελεσμάτων μεταξύ αναλυτών, που αφορά παραμέτρους που προσδιορίζονται σε περισσότερους από έναν αναλυτές, οπωσδήποτε άπαξ μηνιαίως και όποτε κριθεί απαραίτητο.
4. Συμμετέχοντας στα εξής μηνιαία διεθνή προγράμματα εξωτερικού ελέγχου ποιότητας External Quality Assurance Service (EQAS). Σημειώνουμε ότι το πρόγραμμα Νο 8 άρχισε να εφαρμόζεται εντός του 2020, προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα να διευρύνουμε περαιτέρω το πεδίο διαπίστευσης στο Τμήμα.
i) Clinical Chemistry Program (για έλεγχο προσδιορισμών γενικών βιοχημικών παραμέτρων στον ορό)
ii) Urine Chemistry Program (για έλεγχο προσδιορισμών βιοχημικών παραμέτρων στα ούρα)
iii) Serum Proteins Program (για έλεγχο προσδιορισμών ειδικών πρωτεϊνών στον ορό)
iv) Therapeutic Drug Monitoring Program (για έλεγχο προσδιορισμών επιπέδων φαρμάκων)
v) Immunoassay Program (για έλεγχο προσδιορισμών με ανοσοχημικές τεχνικές ορμονών, βιταμινών κλπ)
vi) Ethanol/Ammonia Program (για έλεγχο προσδιορισμών αμμωνίας)
vii) Steroid and peptides Hormones (για έλεγχο προσδιορισμών ειδικών ορμονών)
viii) Thyroid antibodies Program (για έλεγχο προσδιορισμών αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων)
5. Με διακρίβωση άπαξ ετησίως όσων οργάνων απαιτούν τεκμηριωμένη ακρίβεια.
• Συνοπτικός Οδηγός Εργαστηρίου
• Γενική οδηγία προαναλυτικού σταδίου
• Οδηγία λήψης δειγμάτων στον χώρο αιμοληψιών
Στο Τμήμα απασχολούνται (Δεκέμβριος 2022) τα εξής άτομα ανά ειδικότητα:
Ιατροί Βιοπαθολόγοι – Εργαστηριακής Ιατρικής
• Δρ. Μαρία Καφετζή: Επιστημονικά και Διοικητικά Υπεύθυνη, Δρ. Διευθύντρια ΕΣΥ
Λοιπό Επιστημονικό Προσωπικό
• Σταματίνα Δήμου: Χημικός
• Αδαμαντία Παναγούλια: MSc. Βιολόγος
• Στέφανος Φακιολάς: MSc. Βιοχημικός
• Σοφία Ζαφειροπούου: MSc. Βιοχημικός (Επικουρική)
Παραϊατρικό Προσωπικό
• Όλγα Μιχαλαρέα: Υπεύθυνη Παραϊατρικού Προσωπικού, Βοηθός Ιατρικών και Βιολογικών Εργαστηρίων
• Ειρήνη Κίτου: Βοηθός Ιατρικών και Βιολογικών Εργαστηρίων
• Μαρία Μαυρομιχάλη: Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
• Μιχαήλ Ρήγος: Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
• Σαββάινα Αναγνώστου: Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
• Σπυρίδων Ασπιώτης: Βοηθός Ιατρικών και Βιολογικών Εργαστηρίων
• Αλέξανδρος Στοιχειός: Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
• Αντώνια Βαρβούνη: Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
• Βασιλική Λουλούμαρη: Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
• Ελένη Λαμπρινάκου: Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
Τα επί μέρους Εργαστήρια του Τμήματος είναι εξοπλισμένα με αυτόματους αναλυτές τελευταίας τεχνολογίας. Συγκεκριμένα:
- Για τις ανάγκες του Γενικού Βιοχημικού Εργαστηρίου λειτουργούν δύο (2) ανεξάρτητοι αυτόματοι βιοχημικοί αναλυτές (Cobas c501-Roche Diagnostics)
- Για τις ανάγκες του Εργαστηρίου Φαρμακοκινητικής ένας αυτόματος ανοσολογικός αναλυτής (Architect i2000sr-Abbott Laboratories)
- Για τις ανάγκες του Ορμονολογικού Εργαστηρίου τέσσερεις (4) αυτόματοι ανοσολογικοί αναλυτές (Cobas e601-Roche Diagnostics, Cobas e411-Roche Diagnostics, Liaison XL-Diasorin και ένας αυτόματος ανοσολογικός αναλυτής microELISA.
Οι αναλυτές μας είναι συνδεδεμένοι με αμφίδρομη επικοινωνία με το πληροφοριακό σύστημα των εργαστηρίων (LIS), το οποίο λαμβάνει τα δημογραφικά στοιχεία των ασθενών από το κεντρικό πληροφοριακό σύστημα του Νοσοκομείου.
Επικοινωνία με το Βιοχημικό – Ορμονολογικό Τμήμα:
Βιοχημικό – Ορμονολογικό Τμήμα Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παν. & Αγλαΐας Κυριακού»Θηβών & Λεβαδείας, Αμπελόκηποι, T.K. 11527
Τηλεφωνικό κέντρο Νοσοκομείου: 213 2009000
Ιστοσελίδα: http://www.aglaiakyriakou.gr/
Τηλέφωνα Βιοχημικού – Ορμονολογικού Τμήματος:
Τηλέφωνα | ||
Γραφείο Διεύθυνσης | 213 200 9369 | dief.biox_orm@aglaiakyriakou.gr |
Κεντρικό Βιοχημικό Εργαστήριο | 213 200 9323 | |
Εργαστήριο Φαρμακοκινητικής | 213 200 9552 | |
Ορμονολογικό Εργαστήριο | 213 200 9560 |